Een inclusieve leeromgeving is essentieel om het leren en welzijn van alle leerlingen te bevorderen.
In deze blog gaan we specifiek in op de ideale klasinrichting voor slechtziende en blinde leerlingen. Door gebruik te maken van enkele praktische tips, streven we ernaar om een omgeving te creëren die hen volledig ondersteunt.

Orde en netheid vormen de basis van een goed georganiseerde klasomgeving. Voor slechtziende en blinde leerlingen is het cruciaal dat alles een vaste plek heeft. Door een gestructureerde opstelling van de klas, kunnen ze eenvoudig navigeren en vertrouwen opbouwen in hun omgeving.

Tip: Betrek alle leerlingen bij het op orde houden van hun klas. Dit komt iedereen ten goede.

Het toewijzen van vaste plekken voor schoolmaterialen, knutselspullen en leerhulpmiddelen is van groot belang. Label opslagruimtes zodat alle leerlingen moeiteloos hun benodigdheden kunnen vinden en terugplaatsen. Overweeg daarbij het gebruik van voelbare symbolen of braillelabels om ook de slechtziende leerling toe te laten zelfstandig zijn of haar spullen te verzamelen.

Tip: Ook een vaste plek voor de leerkracht en medeleerlingen draagt bij aan een comfortabele klaservaring. Zo kan de slechtziende leerling zich doelgerichter oriënteren.

Minimaliseer obstakels in de klas zodat leerlingen vlot kunnen navigeren. Leerlingen met een visuele beperking moeten vrij door de ruimte kunnen bewegen zonder zich zorgen te maken over struikelblokken. Houd gangpaden duidelijk en vrij van boekentassen of rommel, en vermijd losse snoeren of uitstekende voorwerpen.

Het voorzien van rechte looplijnen vergemakkelijkt de verplaatsing voor slechtziende en blinde leerlingen. Dit biedt hen een eenvoudig te volgen pad, waardoor ze zelfverzekerd door de klas kunnen navigeren. Markeer deze looplijnen indien mogelijk met reliëfoppervlakken voor een extra tactiele hulp.

Gebruik reliëfoppervlakken om leerlingen door de klas en gangen van de school te leiden. Tactiele markeringen op de vloer, zoals verhoogde lijnen of texturen, dienen als hulpmiddel bij het herkennen van looproutes en belangrijke gebieden. Ook op de muren kunnen tactiele oriëntatiepunten helpen om de leerling zelfstandig door de school te laten navigeren.

Tip: Laat een nieuwe leerling in een lesvrijmoment de school onder begeleiding ontdekken. Zo kan hij/zij de nodige routes instuderen in alle rust en het nodige zelfvertrouwen ontwikkelen wanneer de school start.

Duidelijke kleurcontrasten zijn van onschatbare waarde voor slechtziende leerlingen. Gebruik heldere, contrasterende kleuren voor muren, meubels en de vloer om belangrijke elementen te onderscheiden. Overweeg ook het gebruik van kleurcontrasten bij het markeren van deuren, borden en andere relevante items, vb. een witte muur met een blauwe deur.

Goede verlichting zorgt ervoor dat een leerling met een visuele beperking contrasten en objecten beter kan waarnemen. Lees hier meer over dit thema.

Leerlingen met een visuele beperking doen vaak beroep op diverse visuele hulpmiddelen in de klas. De standaard lessenaar is hierop niet voorzien. Daarom is het belangrijk voor deze leerlingen een lessenaar aan te bieden met de volgende eigenschappen:

• Voldoende ruim werkoppervlak om alle toestellen te plaatsen: minimaal 120 x 60cm
• In hoogte verstelbaar om mee te groeien met de leerling
• Met wielen om makkelijk doorheen de klas en de school te verhuizen
• Eventueel een toetsenbordlade om extra werkoppervlak te creëren
• Een bijpassende stoel om een ergonomische zithouding te bevorderen

Integreer aangepast spelmateriaal in het klaslokaal, op de speelplaats en in de sportzaal, zoals een rinkelbal of grote kaarten. Dit soort materialen stimuleert niet alleen de zintuigen, maar biedt ook een interactieve en plezierige manier van leren. Zorg ervoor dat dergelijke items gemakkelijk toegankelijk zijn en inzetten op integratie.

Tip: De inzet van inclusief spelmateriaal zorgt er ook voor dat medeleerlingen een betere band creëren met de leerling met een beperking. Dat is belangrijk voor de sociale integratie.

De ideale school- en klasinrichting voor slechtziende en blinde leerlingen vergt aandacht voor detail en een doordachte benadering. Door orde, netheid, vaste plekken, obstakelvrije ruimtes, rechte looplijnen, reliëfoppervlakken, kleurcontrasten, een geschikte lessenaar en auditief spelmateriaal te integreren, kunnen we een omgeving creëren waarin alle leerlingen gelijkwaardige kansen hebben om te leren en te leven. Het streven naar inclusiviteit is een investering in de toekomst van elk kind, want iedereen hoort er bij!

Wil je meer lezen over een inclusieve schoolomgeving en de ideale klasinrichting voor slechtziende en blinde leerlingen?

Lees hier verder:

• https://www.eduvip.nl/
• https://www.dedicon.nl
• https://www.unia.be/files/Documenten/Publicaties_docs/1182-UNIA_brochure_EcoleHandicap-NL-AS.pdf

Informatie over vergroting, braille en andere oplossingen op school lees je hier: